ISCM đại diện Việt Nam tham gia Trại hè Quốc tế về Phát triển Bền vững tại Ý

Nhận được lời mời từ Đại học Nghiên cứu Basilicata, Viện Đô thị Thông minh và Quản lý, cùng Đại học Handong Global (Hàn Quốc), Đại học Lan Châu (Trung Quốc) đã tham gia Chương trình Trại hè Quốc tế chủ đề “Phát triển bền vững, tái sinh không gian và đổi mới xã hội ở các vùng sâu vùng xa - Sustainability, Regeneration, and Social Innovation in Inner Areas”, kéo dài từ tháng 7 đến hết tháng 8 tại Potenza, thuộc vùng Basilicata, Ý. Chương trình được chia thành 2 giai đoạn, với trọng tâm ở giai đoạn 1 là tái sinh và biến đổi vùng nông thôn thành khu vực có tính thích ứng cao, với các giải pháp đồng sáng tạo, lấy con người làm trung tâm và tận dụng hợp lý tài nguyên địa phương. 

Giáo sư, chuyên gia, sinh viên tham gia chương trình

Được định nghĩa bởi Mạng lưới Phát triển Nông thôn Châu Âu - Liên minh Châu Âu ( ERND - EU), Inner Areas (Tạm dịch; vùng nông thôn) là những khu vực nằm cách xa so với các trung tâm, khó tiếp cận với các dịch vụ công thiết yếu như giáo dục, y tế và giao thông. Đây là những khu vực chịu ảnh hưởng nghiêm trọng bởi tình trạng giảm dân số kéo dài, già hóa dân số, nhưng đồng thời lại sở hữu các giá trị môi trường và văn hóa quý giá. Nhận thấy được đồng thời vấn đề lẫn tiềm năng của khu vực này, ERND đã đề xuất chiến lược phát triển gắn liền với yếu tố địa phương, thúc đẩy người dân, doanh nghiệp cùng chính quyền thổi sức sống mới cho khu vực.

Với chủ đề trên, chương trình TNE - New Seasons, trực thuộc Chương trình Trao đổi Sinh viên của Liên minh Châu Âu (ERASMUS+), đã được tổ chức bởi Đại học Nghiên cứu Basilicata. Kéo dài 2 tháng, sinh viên tham gia chương trình trải nghiệm và nghiên cứu các giải pháp đã được áp dụng tại các vùng Potenza, Caggiano, Ascea, Agropoli, Accettura và Matera – nơi hội tụ giữa thiên nhiên, văn hóa truyền thống Ý và các mô hình ứng dụng công nghệ mang lại đời sống bền vững và tốt đẹp. 

Giai đoạn đầu tiên của chương trình đề cập đến tính “tái sinh”, các giải pháp mang tính địa phương và có sự chung tay của các bên trong một cộng đồng để cùng “vực dậy” nền kinh tế, giải quyết vấn đề “già hoá”, “suy giảm” dân số nghiêm trọng tại các Khu vực Nội địa. Bên cạnh các giáo sư đến từ UNIBAS, giai đoạn đầu tiên này của chương trình còn có sự tham gia của 4 giáo sư đến Việt Nam và Hàn Quốc, cùng những người thầy là những người dân đang có những cống hiến nhất định đến kinh tế địa phương bằng chính thức quà địa phương.

Tham gia Giai đoạn 1 của Chương trình, đại diện Đại học Nghiên cứu Basilicata có sự tham gia của GS. Gianni Quaranta (Trưởng Khoa Toán, Khoa học Máy tính và Kinh tế, UBIBAS), GS. Rosanna Salvia (Giảng viên Khoa Toán, Khoa học Máy tính và Kinh tế, UBIBAS).

Về đơn vị tham dự, đại diện Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh có sự tham gia của PGS.TS. Trịnh Tú Anh (Viện trưởng Viện Đô thị Thông minh và Quản lý. UEH), NCS.TS. Đỗ Lê Phúc Tâm (Giảng viên Viện Đô thị Thông minh và Quản lý, UEH).  Đại diện Đại học Handong Global Hàn Quốc có PGS.TS. Ducksu Seo (Giám đốc Global City Lab, Khoa Kỹ thuật hệ thống môi trường không gian, HGU), ThS. Cho Kwangphil (Khoa Kỹ thuật hệ thống môi trường không gian, HGU). Đại diện Đại học Lan Châu, chương trình có sự tham gia của GS. Liu Min (Trường Khoa học và Công nghệ Nông nghiệp, LZU) sẽ tham gia vào giai đoạn 2 của chương trình.

Bên cạnh đó, Trại hè Quốc tế còn có sự tham gia của 10 sinh viên đến từ Việt Nam, Hàn Quốc, và Trung Quốc. Đến từ Trường Công nghệ và Thiết kế UEH, chương trình có sự tham gia của bạn Phương Anh (sinh viên Khoá 48 lớp DD001 - Khoa Thiết kế Truyền thông), và bạn Phúc Đức (sinh viên Khoá 49 lớp TIP001  - Viện Đổi mới Sáng tạo).

Hai sinh viên UEH trình bày nghiên cứu  tại Workshop ngày 15/07/2025

Giải pháp mang tính địa phương để phát triển địa phương

Tại Ý, miền Nam được đánh giá là già cỗi, chưa thể phát triển rực rỡ như miền Bắc Ý, nơi toạ lạc của Milan, Venice, Rome hay Florence. Từ ngày 14/07 - 20/07/2025, chương trình đưa người tham gia đến với Caggiano – Ascea Marina, hai vùng nông thôn thuộc miền Nam nước Ý. Tại đây, chương trình giới thiệu đến người tham gia cách người dân trong vùng đã tận dụng các yếu tố văn hoá - lịch sử - đặc sản lâu đời của địa phương để trẻ hoá khu vực, sâu xa hơn là chuyển dịch trọng tâm kinh tế của Ý, từ Bắc Ý sang Nam Ý. 

PGS.TS. Ducksu Seo (HGU) chia sẻ về trường hợp Hàn Quốc chuyển dịch cực phát triển từ Seoul đến Sejong 

Trong đó, ở khía cạnh du lịch, hai địa phương đều có những khai thác nhất định yếu tố bãi biển và công trình kiến trúc lịch sử, có thể kể đến như Lâu đài Caggiano, bãi biển dọc Ascea, khu di tích ​​Torre di Velia dành cho tham quan du lịch, hai lâu đài Alario Foundation và Pollica Castle dành cho tổ chức các hoạt động mang tính xã hội, hay làng Serramezzana phục vụ các hoạt động giải trí cho cả cộng đồng địa phương và khách du lịch. Mỗi địa điểm đều bảo tồn trọn vẹn và lan toả các khía cạnh văn hoá khu vực Nam Ý, đồng thời đều có những hoạt động hướng tới nâng cao nhận thức của người trẻ về đặc điểm, thể hiện rõ cơ hội mà họ có thể thực hiện được cho quê hương, từ đó giữ người trẻ ở lại hoặc kêu gọi người trẻ quay trở lại, giải quyết tình trạng suy giảm dân số.

Sinh viên tìm hiểu thông tin về làng Serramezzana

Bên cạnh yếu tố du lịch, người dân ở hai vùng này thấu hiểu được đặc điểm các nông sản, thực phẩm sở hữu hương vị mà chỉ khu vực này có. Với hiểu biết đặc biệt này, người dân liên tục thử nghiệm và phát triển. Từ rượu nho, phô mai mozzarella đến dầu olive, người dân mong muốn mang đến những sản phẩm mang tính địa phương cao, hướng đến những người dùng tìm kiếm những sản phẩm chất lượng cao, xuất xứ từ địa phương.

Sinh viên tìm hiểu về sơ đồ thiết kế đập nước lớn nhất Ascea. Đập nước hạn chế lũ lụt, đồng thời mang lại thuỷ điện và khu vực gieo trồng cho người dân

Một góc vườn nho tại Tempe di Zoe Winery – Agropoli, thuộc hoạt động thực địa - tham quan vườn nho được trồng với mục tiêu sản xuất thức uống thủ công

Có thể nói, ở Caggiano - Ascea Marina, quá trình phát triển trong tương lai sẽ tiếp tục gắn liền với các nét đẹp có sẵn ở địa phương, biến hai khu vực này nói riêng, và những vùng có đặc điểm giống như thế, trở thành một “thư viện” lưu trữ, một thị trấn mang ý nghĩa gìn giữ, nhưng vẫn hội tụ đầy đủ các yếu tố để mang lại đời sống tốt đẹp hơn cho người dân, đồng thời trở thành một “phòng thí nghiệm sống’. Đây là một phần định nghĩa về Wise Town do ThS. Cho Kwangphil mang đến trong buổi giảng đầu tiên của chương trình.

ThS. Cho Kwangphil (HGU) chia sẻ về chủ đề From Smart City to Wise Town

Mô hình Living Lab & Đồng sáng tạo - chung tay để cùng phát triển

Đề cập đến trong chương trình, Mô hình đồng sáng tạo để người dân không chỉ là đối tượng trung tâm để giải quyết vấn đề, mà còn được trao quyền chủ động, cùng chung tay với chính quyền địa phương, các trường đại học, viện nghiên cứu, và doanh nghiệp để hiện thực hoá tầm nhìn đã cùng đề xuất. Mô hình Co-Creation này đã được Đại học Nghiên cứu Basilicata, Viện Đô thị Thông minh và Quản lý - Đại học Kinh tế Hồ Chí Minh ứng dụng trong các dự án giải quyết vấn đề đô thị. Hai quốc gia, hai mục tiêu địa điểm khác nhau, nhưng cả hai đơn vị đều mong muốn đồng hành cùng người dân từ quá trình đưa ra tầm nhìn cho địa phương, đến đề xuất giải pháp, và sau đó là cùng đưa giải pháp đến thực tế. 

Tại Caggiano - Ascea Marina, kết quả của quá trình này chính là sự tự chủ động của người dân để tận dụng hợp lý các giải pháp mang tính địa phương nói trên, để từ đó giúp cho địa phương “tái sinh”, đồng thời nâng cao khả năng khả năng phục hồi, xây dựng năng lực thích ứng và giảm thiểu tác động động của biến đổi khí hậu, thiên tai và gián đoạn xã hội.

NCS. TS. Đỗ Lê Phúc Tâm (UEH - ISCM) chia sẻ về ứng dụng mô hình Living Lab tại UEH

PGS. TS. Trịnh Tú Anh chia sẻ về Mô hình Co-creation (đồng sáng tạo)

Sinh viên tham gia chương trình tại Pollica Castle, một Living Lab thuộc Ascea

Bên cạnh các trường đại học, trong quá trình diễn ra chương trình, người học cũng được tiếp cận với các Living Lab khác, diễn ra tại Potenza và Ascea Marina. Các Living Lab này tuy đặt trọng tâm ở những lĩnh vực khác nhau, nhưng nhìn chung, đều hướng tới thử nghiệm các sáng kiến mới nhằm  (1) nâng cao nhận thức, thái độ, và thay đổi  hành vi của người dân đối với phát triển bền vững và (2) nâng cao hiệu sức sản xuất nông nghiệp hiệu quả và bền vững.

Chương trình Trại hè Quốc tế chủ đề “Phát triển bền vững, tái sinh không gian và đổi mới xã hội ở các vùng nông thôn” đã tạo nên cơ hội để sinh viên nhận được chuyển giao tri thức, thấu hiểu khái niệm và giải pháp cho khu vực thích ứng, đặc biệt là các giải pháp dành cho vùng nông thôn, bị hạn chế bởi khả năng tiếp cận. Chương trình vẫn tiếp tục diễn ra đến hết tháng 8, hứa hẹn sẽ tiếp tục giúp người học tìm hiểu các giải pháp kế hợp công nghệ cao.

Một số hình ảnh khác:

Sinh viên tìm hiểu về tác động nguy hiểm của các yếu tố không thuận tự nhiên đến quá trình phát triển của con người

Sinh viên tìm hiểu về thức ăn truyền thống của người dân vùng biển địa phương Ascea Marina

Hoạt động nuôi trồng ở khu vực đồng bằng được tạo nên từ đập thuỷ điện

Làng cổ ở Ascea được đưa vào khai thác du lịch, nhưng vẫn đảm bảo đời sống người dân địa phương

Từ trái sang: Bạn Trương Ngọc Phương Anh (DH48DD001) và bạn Phúc Đức (DH49TIP001) tham gia chương trình 

Báo chí đưa tin: 

Quotidiano del Sud: Basilicata, l’università in campo si schiera contro lo spopolamento số báo ngày 25/07/2025

Tin, ảnh: Viện Đô thị Thông minh và Quản lý, Đại học Nghiên Cứu Basilicata, Đại học Handong Global (Hàn Quốc)